BEP
(BİREYSELLEŞTİRİMİŞ EĞİTİM PLANI)
Özel
eğitim gerektiren birey için geliştirilmiş ve ailesi tarafından onaylanmış bu program; bireyin,ailenin,öğretmenin
gereksinimleri doğrultusunda hazırlanmıştır ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim
hizmetlerini içerir.
Özel
eğitim gerektiren öğrencinin, normal sınıf düzeyinde belirlenmiş beklentilerinden farklı olarak;
belirlenen bir süre içinde öğrenme beklentilerinin,ihtiyaçlarının,ilgilerinin ve performansının bir
özetidir.
Normal
okul programındaki değişiklikleri ve uyarlamaları içeren ve her özel eğitim gerektiren öğrenci
için hazırlanan yazılı bir plandır.
Özel
eğitim gerektiren öğrencinin gelişimini gözlemek ve iletişim kurmak için öğretmenlere yardımcı
olan bir araçtır.
Okul
personelinin (sınıf öğr.,rehber öğr.,okul idaresi) uyguladıkları ve gelişmeleri izledikleri
bir plandır.
Gerektiğinde
düzeltilebilen ve değiştirilebilen esnek bir çalışma programıdır. Daha fazla bilgi için tıklayın.
TANIMI:
Özel eğitime ihtiyacı
olan öğrencinin bireysel özellikleri dikkate alınarak belirlenen hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak için yapılacak
olan çalışmaları içeren özel eğitim planıdır.
Bu
anlamda BEP;
Bireye
özeldir;
Bireyin
yeterlilikleri ,sınırları,ilgi alanları ile ev-okul ortamındaki şartlar bir bütün olarak değerlendirilmelidir.
Bireysel
eğitim planı öğrencinin çeşitli alanlarda hangi seviyede olduğunu açıkça gösterir.Bu yüzden
planı hazırlamadan önce öğrencinin seviyesinin tespit edilmesi gerekir.
Örneğin;okuma-yazma
alanında öğrenci kalemi uygun tutabiliyor mu? Çizgi çizebiliyor
mu?Daha ileri bir aşamada mı?Ayrıca çocuğun hoşlandığı etkinlikler yada nesneler nelerdir?Pekiştireç
olarak neler kullanılacak?Bütün bunların bilnmesi çocuğun becerisinin üzerine yeni amaçlar koyabilmek için
gereklidir.
Bireysel
programlar hazırlanırken ilk önce öğrenci için kısa dönemli ve uzun dönemli amaçlar oluşturulmalıdır.Daha
sonra bu amaçlara ulaşmak için hangi çalışmaların yapılması gerektiği belirlenecektir.Amaçlar
belirlenirken her öğrencinin durumu göz önüne alınarak bireyselleştirilmelidir.
KİMLERİN BEP’E İHTİYACI VAR?
Aynı
yaş grubundaki çocuklara sağlanan eğitim olanaklarından yararlanmasını engelleyen özel eğitim
gereksinimi olan bireylerin,
Engeli
yada yetersizliği eğitimsel performansını olumsuz olarak etkileyen bireylerin,
Bireyselleştirilmiş
eğitim programına ihtiyaçları vardır.
BEP’İN
YARARLARI
Çocuğun
yapabilecekleri betimlenir.
Çocuğa
uygun eğitim hizmetleri sunulur.
Çocuğun
engelinden kaynaklanan farklı gereksinimleri belirlenir.
Çocuğun öğrenmesi izlenir.
Çocuğun
ilerlemeleri kayda alınır.
Çocuğun
gelişiminin değerlendirilmesini sağlar.
BEP NASIL HAZIRLANIR?
Bireyin
o anki performansı
Kısa
dönemli amaçları da içeren uzun dönemli amaçlar
Belirlenen
amaçlara ulaşmak için hazırlanan uygun öğretim planları
Bireye
sağlanacak özel eğitim hizmetleri
Normal
eğitim programlarının hangi alanlarında bireye yönelik uyarlama yapılacağı
Değerlendirme
süreci
Birey
için hangi koşullarda ne tür ve nasıl düzenlemeler yapmak gerektiği;yazılarak
BEP hazırlanır.
BEP
HAZIRLANIRKEN
Bireyin
güçlü yönlerine ve sahip olduğu yeteneklere odaklanılmalıdır.
Ders
planları bireyin BEP’inde yer alan amaç ve davranışları yansıtmalıdır.
Öğretim
yöntemleri çeşitlilik oluşturmalıdır.
İzleme
ve değerlendirme çalışmaları planlı olarak yapılmalıdır.
Bireyin
toplum içindeki ortamlara katılımını desteklemek amacıyla düzenlemeler yapılmalıdır.
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ
EĞİTİM PROGRAMI ÖRNEĞİ:
ÇOCUĞUN
ADI-SOYADI: İlhan
M.
YAŞI: 8
SINIFI: 1.Sınıf
BEP
HAZIRLAMA TARİHİ:
SORUMLU KİŞİ: Sınıf Öğr.
, Psikolojik Danışman
1-BİREYİN
ÖNCELİK SIRASINA KONULMUŞ
GEREKSİNİMLERİ:
Dil
ve iletişim davranışlarının gelişmesine ihtiyacı var.Okul öncesi kavramları öğrenmeye
ihtiyacı var.Okuma-yazma davranışlarının gelişmesine ihtiyacı var.Küçük el kaslarının
geliştirilmesine ihtiyacı var.Basit düzeyde dört işlem gerektiren alıştırmaları ve problemleri
yapmaya ihtiyacı var.
2-BİREYİN
ÖNCELİK SIRASINA GÖRE DÜZENLENMİŞ YILLIK AMAÇLAR
Dil
ve iletişim
-İlhan,
dört ve daha fazla kelimelik yönergeleri yerine getirir.Yönergelere uygun şekilde davranır.
-İlhan
,evde,okulda,arkadaşlarıyla yaptıklarını,ihtiyaçlarını,isteklerini cümleler kurarak (tek
veya iki kelimelik)anlatır.
-İlhan,kendisine
sorulan sorulara doğru cevaplar verir.
-İlhan,yeni
bir ortama girdiğinde “merhaba”der, “nasılsınız” diye sorar.
-İlhan,grupla
oynanan tüm oyunlara ve etkinliklere katılır.
Matematik
-İlhan,Küme
nedir?Örnekler üzerinde gösterir.
-İlhan,resimli
kartlardaki resimler üzerinde kavramlara ilişkin sorulan soruları doğru olarak cevaplar.(büyük-küçük,uzun-kısa,dar-geniş,yüksekte-alçakta,ağır-hafif,vb.)
-İlhan,Doğal
sayılarla 1’den 100’e kadar birer ,ikişer,üçer,beşer ve onar olarak ileriye ve geriye ritmik sayar.
- İlhan,tek
basamaklı doğal sayılarla toplama,çıkarma,çarpma işlemlerini yapar.
Okuma
ve Yazma Becerileri
-İlhan,çizilen
düz çizgi üzerinden kalemi ile bağımsız olarak çizer.
-İlhan,çizilen
kesik çizgiler üzerinden kalemi ile bağımsız olarak çizer.
-İlhan,iki
noktayı birleştirerek bağımsız olarak çizer.
-İlhan,defterine
çizilen çizgilere bakarak defterine çizgi çizer.
-İlhan,defterine
yazılan fiş cümlesinin aynısını doğru olarak yazar,okur.
-İlhan
söylenilen fiş cümlesini ezbere doğru olarak yazar,okur.
-İlhan,söylenilen
basit bir metni doğru olarak ezbere yazar.
-İlhan,basit
bir metni doğru olarak okur.
Resim-İş
-İlhan,basit
bir resmin içini sınırlı boyama yapar.
-İlhan,çizilen
düz bir çizgiyi üzerinden makas kullanarak keser.
-İlhan,çizilen
basit bir şekli makasla keserek çıkarır.
-İlhan,eline
verilen kağıdı ikiye ve dörde katlar.
-İlhan,basit
bir resmi bakarak çizer.
Yetersizliği
olan öğrencinin yaşına yada bulunması gereken sınıfa göre yapması beklenen davranışlardan
yapabildikleri ve gereksinimleri belirlendikten sonra,yıllık amaçlar
oluşturulur.Daha belirgin olan kısa dönemli amaçlar da yıllık
amaçlardan oluşmaktadır.Öğrencinin özel eğitim programında geçireceği süre dikkate alınarak
yıllık amaçlar oluşturulabilir.Yıllık amaçlar belirlenmeden önce öğrencinin performans düzeyi
belirlenmelidir. Performans düzeyi belirlenirken ;Eğitilebilir Çocuklar
Programından yararlanılarak ve yapabildiklerine + yapamadıklarına da
- koyularak çizelge çıkarılabilir.
Öğrencinin
yapabildikleri onun performans düzeyini verir.Yapamadıkları ise yıllık
ve kısa dönemli amaçlarımızı belirler.
ÖRNEK:Fatih;
-11
yaşında.Birinci sınıfta sınıf tekrarı yapmış.Öğretmenin anlattığı
konuları anlamakta güçlük çekiyor.İlköğretim okulunun 4.sınıfında kaynaştırma eğitimi
alıyor.Sınıf öğretmeni tarafından okuma-yazma öğretilmiş.Sınıf öğretmeni
BEP’ını hazırlayarak eğitimine devam ediyor.BEP programına bağlı olarak günlük planını
şu şekilde yapabilir.
DERSİN ADI:Sosyal
Bilgiler
KONU:Yaşadığımız
İlimiz
ARAÇ:Türkiye Haritası,Sakarya
Haritası
SÜRE:5 Ders saati
UZUN DÖNEMLİ AMAÇ:Sakarya’nın
coğrafi özelliklerini söyler.
KISA DÖNEMLİ AMAÇLAR:
-Türkiye haritası
üzerinde Sakarya’nın yerini bulup gösterir.
-Sakarya’nın
ilçelerini il haritası üzerinde gösterir ve isimlerini söyler.
-Sakarya’nın
ilçelerini il haritası üzerinden bakarak defterine yazar.
-Türkiye haritası
üzerinde Sakarya’nın komşu illerini gösterir,söyler.
-Sakarya’nın
dağlarını,nehirlerini,ovalarını gösterir ve yazar.
İŞLENİŞ:İşleyişe
öncelikle birinci kısa dönemli amaçtan başlanır.İlk kısa dönemli amacın kavratılması gerçekleşmeden diğer amacın öğretimine geçilmemelidir.Her amaç
için ayrı ayrı değerlendirme yapılmalıdır.
Dilek KAÇAR
Formatör Özel Eğitim Öğretmeni
B.E.P. HAZIRLANMASINDA DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
1- Okul
öğretmenlerinden B.E.P. geliştirmek için bir ekip kurulacaktır.
2- B.E.P. geliştirme süreci içerisinde;
- Aile görüşme formu oluşturup aile ile doldurulacaktır.
- Kaba değerlendirme formu hazırlanıp öğrenciler birebir uygulanacaktır.
- Tüm dersler için amaçlar belirlenecektir.
- Amaçlarının birbirini destekleyici ve tamamlayıcı olmasına dikkat edilecektir.
- B.E.P. ünitelendirilmiş yıllık plana göre şekillendirilecektir.
3- Sınıf öğretmeni ve rehber öğretmen ağırlıklı
olmak kaydıyla tüm branş öğretmenleri B.E.P için eşgüdümlü çalışacak, amaçları ve işleyişi
belirli zamanlarda gözden geçirilecektir.
4- Günlük planlar hazırlanırken tüm öğretmenler
B.E.P.’i göz önünde bulunduracaklardır.
5- Belirli zaman aralıklarında yapılan amaç ve
işleyiş değerlendirmeleri göz önünde bulundurularak yeni amaçlar eklenecek ya da belirlenen amaçlardan ulaşılamayanların
yerine başka amaçların konulması sağlanacaktır.